İngilizce öğrenirken sıkça karşımıza çıkan “Can” ve “Could” yardımcı fiilleri, hem anlam hem kullanım açısından kafa karıştırıcı olabilir. Aynı fiilin farklı bir versiyonu gibi görünse de, aslında bu iki yapı zaman, nezaket, olasılık ve durumun gerçekliği gibi birçok açıdan farklı anlamlar taşır. Enwa Dil Akademi olarak, bu yazımızda “Can” ve “Could” fiillerinin kullanım farklarını, örnek cümlelerle ve yaygın hatalarla birlikte inceleyeceğiz.
Can ve Could Ne Demek?
Her ikisi de Türkçeye “-ebilmek / -abilmek” şeklinde çevrilebilir. Ancak kullanım bağlamına göre farklılık gösterirler:
| Yapı | Zaman | Anlam |
|---|---|---|
| Can | Şimdiki zaman / Genel | Yeterlilik, olasılık, izin, istek |
| Could | Geçmiş zaman / Kibar kullanım / Teorik durumlar | Geçmiş yeterlilik, olasılık, nazik istek, varsayım |
✅1. YETENEK (ABILITY)
➤ Can: Şimdiki zaman / Genel Yetenek
Örnek:
🗣️ I can speak English. → İngilizce konuşabilirim.
🗣️ She can drive a car. → O araba kullanabilir.
➤ Could: Geçmişteki Yetenek
Örnek:
🗣️ I could read when I was four. → Dört yaşında okuyabiliyordum.
🗣️ He could run very fast in high school. → Lisede çok hızlı koşabiliyordu.
✅ 2. İZİN İSTEMEK / VERMEMEK
➤ Can: Günlük ve direkt kullanım
Örnek:
🗣️ Can I use your phone? → Telefonunu kullanabilir miyim?
➤ Could: Daha nazik ve resmî kullanım
Örnek:
🗣️ Could I ask you a question? → Size bir soru sorabilir miyim?
📌 Not: “Can” daha doğrudan, “Could” ise daha kibar ve resmi bir ifadedir.
✅ 3. OLASILIK BELİRTMEK
➤ Can: Yüksek ya da genel olasılık
Örnek:
🗣️ Too much stress can lead to health problems. → Çok fazla stres sağlık sorunlarına yol açabilir.
➤ Could: Daha düşük veya teorik olasılık
Örnek:
🗣️ If we try hard, we could win the game. → Sıkı çalışırsak oyunu kazanabiliriz.
🗣️ It could rain tomorrow. → Yarın yağmur yağabilir.
✅ 4. KİBAR İSTEKLER
➤ Can: Daha samimi, doğrudan istek
Örnek:
🗣️ Can you help me? → Bana yardım eder misin?
➤ Could: Daha nazik ve resmi istek
Örnek:
🗣️ Could you please send me the file? → Lütfen dosyayı gönderebilir misiniz?
✅ 5. VARSAYIM
“Could”, hayali ve gerçek dışı durumlar için kullanılır:
🗣️ If I had more time, I could learn Spanish.
→ Daha çok vaktim olsaydı, İspanyolca öğrenebilirdim.
🗣️ She could be the one who sent the email.
→ E-postayı o göndermiş olabilir.
✅ 6. “Could Have + V3” Yapısı
Geçmişte olabilecek ama olmayan şeyler için kullanılır.
Yapı: could have + fiilin 3. hali
Örnekler:
🗣️ I could have passed the exam, but I didn’t study.
→ Sınavı geçebilirdim ama çalışmadım.
🗣️ They could have won the match.
→ Maçı kazanabilirlerdi (ama kazanamadılar).
⚠️ Yaygın Kullanım Hataları
🔴I can go to Paris last year.
✅ I could go to Paris last year.
→ Geçmiş zamandan bahsediliyorsa “can” değil “could” kullanılır.
🔴 I can play piano when I was young.
✅ I could play piano when I was young.
→ Geçmiş için “could” kullanılmalı.
🔴 Could you dance now?
✅ Can you dance now?
→ Şu anki durum için “can” daha uygundur.
🧠 Ekstra Bilgi: “Could have + V3” Yapısı
“Geçmişte olabilecek ama olmayan şeylerden” bahsederken kullanılır.
-
🗣️ I could have passed the exam, but I didn’t study.
→ (Sınavı geçebilirdim ama çalışmadım.)
📌 Sıkça Sorulan Sorular
“Could” sadece geçmişte mi kullanılır?
Hayır. Kibar isteklerde veya teorik olasılıklarda da şimdiki zaman anlamı taşıyabilir.
“Can” ile “Could” arasında hangisi daha resmi?
“Could” daha kibar ve resmidir. Özellikle iş İngilizcesinde tercih edilir.
“Could have” ile “Can have” farkı nedir?
“Can have” gramer olarak kullanılmaz. Geçmişle ilgili olasılık anlatılacaksa “could have + V3” yapısı tercih edilir.
Önerilen Bağlantılar
İç Bağlantılar:
Dış Bağlantılar:
Kelime öğrenme uygulaması vocaprof ile iş İngilizcesi kelimeleri öğrenebilir İngilizce bilginizi artırabilirsiniz.
Sonuç: İş İngilizcesi kelimeleri ve kalıpları, profesyonel hayatta başarının anahtarıdır. Pratik yaparak ve doğru kaynaklardan faydalanarak bu alandaki becerilerinizi geliştirin. İş hayatında bir adım öne geçmek için bugün başlayın!
